سازمان همکاری شانگهای بزرگترین سازمان منطقهای جهان است و حدود شصت درصد مساحت اوراسیا، حدود چهل درصد جمعیت کل جهان و بیش از سی درصد تولید ناخالص داخلی کشورهای جهان را شامل میشود. روسیه و چین از اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد هستند و در آن حق وتو دارند. روسیه بزرگترین کشور جهان به لحاظ مساحت و چین پرجمعیتترین کشور جهان به شمار میآیند. افزون بر موارد فوق، چین دومین قدرت برتر اقتصادی جهان پس از ایالات متحده آمریکا و سومین کشور بزرگ جهان به لحاظ مساحت پس از روسیه و کاناداست. هندوستان پس از چین، دومین کشور پرجمعیت جهان است و افزون بر آن، پنجمین قدرت برتر اقتصادی جهان پس از ایالات متحده آمریکا، چین، ژاپن و آلمان، با توجه به میزان تولید ناخالص داخلی و براساس آمار صندوق بینالمللی پول است.
ایران از نظر ژئوپلیتیکی و همچنین به لحاظ ژئواستراتژیکی و ژئواکونومیکی، کشور مهمی است. عضویت رسمی ایران در این سازمان با توجه به ظرفیت فراوان کشورهای عضو، ناظر و همچنین شرکای گفتوگوی سازمان، میتواند منافع اقتصادی گسترده و چشمگیری برای کشورمان به ارمغان آورد. یکی از مهمترین منافع عضویت ایران، در زمینه مباحث مربوط به نفت، گاز و پتروشیمی است. کشورهای این سازمان (اعم از عضو، ناظر یا شرکای گفتوگو) بزرگترین تولیدکنندگان و مصرفکنندگان انرژی در جهان هستند. بنابراین، ایران میتواند در زمینه صادرات نفت و گاز و همچنین محصولات متنوع پتروشیمی، جایگاه خود را به کمک این سازمان، به صورت مؤثری در جهان ارتقا دهد.
همچنین، استفاده از تجارب کشورهای سازمان همکاری شانگهای در بخش صنایع، معادن و کشاورزی از جمله مزایای عضویت ایران در این سازمان است. صنعت توریسم و بحث گردشگری و جذب گردشگر از ظرفیتهای بسیار بالای کشورمان است که میتواند برای شهروندان کشورهای عضو یا ناظر یا شرکای گفتوگوی سازمان، بسیار مورد توجه قرار گیرد.
در زمینه توسعه بیشتر و پیشرفت سریعتر فناوری اطلاعات و ارتباطات نیز ظرفیتهای بسیار خوبی در کشور موجود است. شایان توجه است که کشورهای هندوستان و چین، در این زمینه، پیشرفتهای چشمگیری داشتهاند و عضویت کشورمان در این سازمان، میتواند برای این صنعت مهم در کشور نیز بسیار مفید و مؤثر باشد.
به صورت خلاصه میتوان گفت، اگرچه سازمان همکاری شانگهای، اهداف گوناگونی از جمله سیاسی، امنیتی و دفاعی دارد که در جای خود مهم و استراتژیک است، اما اهداف اقتصادی مهمی را نیز پیگیری میکند و دارای ظرفیتهای فراوانی برای امور اقتصادی است. همکاری مؤثر با این سازمان و کشورهای عضو، کشورهای ناظر و کشورهایی که شرکای گفتوگوی آن هستند، میتواند به نحو چشمگیری سبب رشد تولید ناخالص داخلی شود، نرخ ارز را تثبیت کند، میزان بیکاری در کشور را کم کند، میزان تورم را کاهش دهد، کسری بودجه را به حداقل برساند، باعث ارتقای میزان سرمایهگذاریهای خارجی شود و درآمدهای ارزی کشور را به صورت ملموس و چشمگیری افزایش دهد.